Loperamid giúp giảm nhanh những triệu chứng tiêu chảy cấp và mạn, điều trị ỉa chảy không rõ nguyên nhân. Đây là một dạng opiat tổng hợp, ở liều bình thường ít có tác dụng trên hệ thần kinh trung ương. Loperamid làm giảm nhu động ruột, giảm tiết dịch đường tiêu hóa, và tăng trương lực cơ thắt hậu môn. Thuốc còn có tác dụng làm tăng tái hấp thu dịch và chất điện giải làm khô phân hơn.
Vì vậy với những trường hợp tiêu chảy do nhiễm độc nhiễm khuẩn, việc đào thải phân là bắt buộc nên chống chỉ định dùng Loperamid cho những bệnh nhân bị ngộ độc và nhiễm khuẩn tiêu hóa.
Cơ chế tác dụng: Loperamid gắn kết với thụ thể opiat tại thành ruột, làm giảm tính kích ứng niêm mạc và những kích thích gây co thắt ống tiêu hóa. Vì vậy làm giảm nhu động ruột đẩy tới, kéo dài thời gian lưu thông máu trong lòng ruột tăng tái hấp thu nước từ lòng ruột. Ngoài ra nó còn làm tăng trương lực cơ thắt hậu môn ngăn ngừa đại tiện không kiểm soát.
Chỉ định:
Làm giảm triệu chứng tiêu chảy cấp không dặc hiệu, tiêu chảy mạn tính do viêm đường ruột.
Làm giảm khối lượng phân cho những bệnh nhân có thủ thuật mở thông hồi tràng
Cách dùng và liều dùng:
Tiêu chảy cấp
Người lớn: khởi đầu 4 mg, sau đó 2 mg sau mỗi lần đi tiêu phân lỏng, tối đa 16 mg/ngày
Tẻ em: ngày đầu tiên 8-12 tuổi: 2 mg ngày 3 lần; 6-8 tuổi: 2 mg ngày 2 lần; từ ngày thứ 2: 1 mg/10kg sau mỗi lần đi tiêu phân lỏng, tổng liều/ngày không vượt quá liều của ngày đầu tiên.
Tiêu chảy mãn, Người lớn: 4-8 mg/ngày 1 lần hoặc chia làm nhiều lần. Trẻ em chưa được nghiên cứu
Chống chỉ định:
Trẻ em dưới 12 tuổi và người già. Những bệnh nhân cần tránh dùng thuốc ức chế nhu động ruột:
Mẫn cảm với bất cứ thành phần nào của thuốc
Bệnh nhân tiêu chảy do ngộ độc, nhiễm khuẩn tiêu hóa. những bệnh nhân bị viêm loát đại tràng cấp hoặc viêm đại tràng giả mạc do kháng sinh phổ rộng. Phải ngưng dụng thuốc ngay khi táo bón, căng chướng bụng dưới hay có dấu hiệu bán tắc ruột tiến triển.
Thận trọng khi sử dụng:
Với bệnh nhân tiêu chảy, cần phải bù nước và điện giải đầu tiên. Ở bệnh nhân tiêu chảy cấp khi dùng Loperamid mà sau 48h không giảm các triệu chứng không thuyên giảm cần tìm nguyên nhân gây bệnh ngay lập tức, nếu là những nguyên ở chống chỉ định thì cần dừng dùng thuốc ngay lập tức
Với những bệnh nhân suy giảm chức năng gan cần hiệu chỉnh liêu và theo dõi các dấu hiệu gây độc thần kinh
Phụ nữ có thai và cho con bú có dùng được Loperamid không?
Phụ nữ có thai: Các nghiên cứu trên động vật có thai, loperamid không gây quái thai, ung thư, không làm giảm khả năng thụ thai. Tuy nhiên chưa có nghiên cứu trên người vì vậy cần cân nhắc khi sử dụng thuốc và cần được chỉ định của bác sĩ khoa sản nhiều kinh nghiệm đặc biệt là 3 tháng đầu
Ở phụ nữ cho con bú: Loperamid được bài tiết qua sữa mẹ do đó không khuyến khích sử đụng ở phụ nữ cho con bú. (khi cần thiết mẹ nên vắt sữa dự trữ để cho con trước khi dùng thuốc).
Tương tác thuốc:
Các thuốc kháng sinh như Cephalosporin, clindamicin, erythromycin, tetracyclin có thể gây ra tiêu chảy khi dùng kéo dài, trong khi đó Loperamid làm cho triệu chứng tiêu chảy do kháng sinh nặng hơn hay kéo dài.
Thuốc giảm đau opioid (morphin,..) có thể làm tăng nguy cơ gây táo bón.
Quá liều thuốc Loperamid và xử trí:
Khi dùng quá liều, biểu hiện sẽ liên quan đến sự ức chế thần kinh trung ương (như sững sờ, bất thường trong điều khiển vận động, buồn ngủ, co đồng tử, giảm trương lực cơ, ức chế hô hấp.) và tắc ruột.
Thuốc giải độc chính là Naloxone và cần đưa ngay bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất
